Obserwacja dziecka przykład – wzór

Czym jest obserwacja dziecka?

Obserwacja dziecka nie powinna przyjmować formy egzaminu, lecz systematycznych działań. Jej celem jest zbadanie poziomu umiejętności dziecka, dokonanie oceny jego postępów, a także dostarczenie informacji przede wszystkim na temat uzdolnień ucznia oraz tych obszarów, w których wymaga on wsparcia.

Obserwacji należy dokonywać na podstawie codziennych czynności, zabaw dziecka oraz jego wytworów, czyli chociażby prac plastycznych. Arkusz obserwacji dziecka nauczyciel wypełnia zwykle kilka razy w roku, w odpowiednich odstępach czasu, pozwalających na ocenę postępów ucznia.

Obserwacji nie należy wykonywać w okresie adaptacji dziecka, ponieważ ten wiąże się z silnym stresem, który maskuje umiejętności młodego człowieka. Wskazane jest również, aby podsumowanie obserwacji dziecka przygotować minimum dwa, trzy razy w roku. 

Przykładowy arkusz obserwacji dziecka w wieku 3-5 lat

Przykład sprawozdania z obserwacji dziecka najmłodszego zawsze odnosi się do czterech obszarów rozwoju, czyli rozwoju fizycznego, poznawczego, emocjonalnego i społecznego. Ocenia się w nim umiejętności dziecka w odniesieniu do poziomu rozwoju, jaki dziecko w tym wieku powinno osiągnąć. Przykładowe spostrzeżenia z obserwacji dziecka w wieku 3-5 lat mogą dotyczyć:

• podejmowania prób samodzielnego ubierania się,
• samodzielnego korzystania z toalety,
• samodzielnego mycia rąk,
• umiejętności rozwiązywania konfliktów z rówieśnikami,
• współpracy z rodzicami dziecka,
• umiejętności współpracy z rówieśnikami, itd.

Obserwacja dziecka w wieku 6 lat

Wnioski z obserwacji dziecka w wieku 6 lat mają związek z dokonaniem oceny gotowości szkolnej. Arkusz obserwacji powinien wskazywać w tym przypadku:

• w jakim zakresie dziecko wymaga wsparcia,
• jakiego wsparcia przedszkole udziela dziecku,
• jakie działania trzeba podjąć, aby dziecko osiągnęło gotowość szkolną, 
• na jakim poziomie dziecko osiągnęło gotowość szkolną i w jakim zakresie. 

Jak przeprowadzić dobrą obserwację dziecka?

Dobra obserwacja dziecka powinna charakteryzować się obiektywizmem i systematycznością. Jej charakter musi być szczegółowy i całościowy. Sama obserwacja powinna być również ukierunkowana na konkretny cel, np. poznawczy lub praktyczny.

Ocena dziecka nigdy nie powinna być powierzchowna. Nie należy też ujmować w niej informacji o zachowaniu czy kompetencjach dziecka bez kontekstu sytuacyjnego.

Warto pamiętać, że obserwacja dziecka jest czymś indywidualnym, dlatego zawsze odnosi się wyłącznie do obserwowanego ucznia – nie powinna zawierać porównań lub innych odniesień do rówieśników.